ΙΕΡΟΔΙΑΚΟΝΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΘΕΣΠΡΩΤΟΣ
(Κάτα κόσμον Κυρίτσης Δημ. Κότρας)
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΛΟΓΙΟΣ ΓΕΩΓΡΑΦΟΣ
ΓΕΩΡΓΟΥΤΣΑΤΕΣ (=)1780 - ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ 1852
- Ο Λόγιος της τουρκοκρατίας , Ιεροδιάκονος Κοσμάς Θεσπρωτός , γεννήθηκε στους Γεωργουτσάτες (Δροπόλεως) περίπου το 1780.Το όνομά του ήταν Κυριάκος (Κυρίτσης) Κότρας και ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτριος. - Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο σχολείο του Νάρθηκα της παλιάς Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Γεωργουτσατών, από όπου στάλθηκε στήν σχολή της κοντινής Δρόβιανης όπου δίδασκε ο Ιερέας Ζήσης. -Το 1805 χειροτονήθηκε απο τον Επίσκοπο Δρυϊνουπόλεως Ιεροδιάκονος(άγαμος-Μοναχός)και μετονομάστηκε Κοσμάς.Πόσο χρόνο έμεινε στην διακονία της Επισκοπής Δρυϊνουπόλεως δέν είναι γνωστό.Ο βιογράφος του Π.Αραβαντινός πληροφορεί ότι πήγε στα Ιωάννινα,γράφτηκε στην Καπλάνειο Σχολή με Δάσκαλο τον Αθανάσιο Ψαλίδα και αποφοίτησε το 1815.Συγκαταλέγεται μεταξύ των "αξιόλογων μαθητών"του "Κλεινού Ψαλίδα. Ίσως αυτήν την περίοδο έλαβε και το "λόγιο"ψευδώνυμο "Θεσπρωτός" -Μετά την αποφοίτηση του δίδαξε σε διάφορα σχολεία:ως το 1824 στην Αρτσίστα (Αρίστη) Ζαγορίου και μέχρι το 1832 στην Κόνιτσα.Επίσης δίδαξε στο Νησί των Ιωαννίνων,την Πρεμετή,την Ζίτσα και "εις διάφορα της Ελλάδος μέρη...".Από το 1836 μέχρι το θάνατο του τον Μάϊο του 1852 σύμφωνα με τα αρχεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας,ευρίσκεται αμετακίνητος ελληνοδιδάσκαλος στην Καλλιδρομήν(Καρπενήσι).
-Ο Κοσμάς Θεσπρωτός είναι γνωστός από το συγγραφικό του έργο.Περίπου το 1835 είχε τελειώσει την "Γεωγραφική Περιγραφή Αλβανίας"και την "Προσθήκη εις την Ηπείρου Περιγραφήν"του Αθανασίου Ψαλίδα.Επίσης έγραψε ποίημα για την καταστροφή και το τέλος του Αλή Πασά,το οποίο επιγράφεται "Φυλλάδα του Αλή Πασά"και κυκλοφόρησε όλον τον 19ο αιώνα σε πολλά χειρόγραφα μέ διαφορές μεταξύ τους και σε αρκετά από αυτά χωρίς να αναφέρεται ο συγγραφέας.Μεγάλα αποσπάσματα του πέρασαν στην προφορική παράδοση και ο Π.Αραβαντινός άντλησε πληροφορίες από αυτό για την εξιστόρηση της πολιορκίας του Αλή.
Διαβάστε περισσότερα